سیستم GammaPen یک سیستم کمک جراحی است که برای تشخیص نقاط با جذب بالای رادیونوکلید در بدن و یا بافت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از استفاده از این سیستم، آشکارسازی و تعیین موقعیت رادیودارویی است که پیش تر به بدن تزریق و در بدن توزیع شده است؛ رادیونوکلیدهایی که معمولا مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از Tc-99m ، I-131، و F-18.. گاما پروب‌ها، هم می‌توانند در اعمال جراحی باز، لاپاراسکوپی و تراسکوپی مورد استفاده قرار گیرند (داخل بدن) و هم امکان به کارگیری آن به صورت خارجی (خارج از بدن) وجود دارد.
بیشترین استفاده از گاما پروب‌ها در (SLNB (Sentinel Lymph Node Biopsy و ROLL (Radio-Guided Occult Lesion Localization) می‌باشد. اما از این سیستم‌ها در تمامی مواردی که آشکارسازی نقاط کوچکی با توزیع اکتیویته بالا، با حساسیت و رزولوشن بالا مورد نظر است، می‌توان بهره جست. این دستگاه قابلیت آشکارسازی فوتون‌های گاما در رنج انرژی MeV 5/1- 15/0 را داراست.
در سیستم آشکارسازی پروب از کریستال CsI(Tl) استفاده شده است که یکنواختی پاسخ پروب و پارامترهای آن را تضمین می‌کند. شکل و هندسه مورد استفاده در این دستگاه به گونه‌ای انتخاب شده است که در عین جذابیت و زیبایی، خوش دست و کم وزن باشد.
مکانیزم عملکرد: چند ساعت (یا حتی یک روز) قبل از عملا جراحی، رادیوداروی مربوطه با دز مناسب به بیمار تزریق می گردد. چگونگی تزریق، زمان تزریق، دز و سایر موارد در تخصص و اختیار متخصص پزشکی هسته ای و جراح می باشد. از هنگام تزریق تا عمل، رادیودارو به صورت تجمع انتخابی در غدد لنفاوی به عنوان مثال سینه (در عمل جراحی مربوط به سرطان سینه) که در ناحیه زیر بغل می باشد توزیع می شود. این توزیع به گونه ای است که در غده (یا غددی) که سرطانی شده، بسیار بیشتر از سایر غدد لنفاوی است. طبق تحقیقات پیشین اثبات شده، در بیش از 90% مواقع، فقط اولین غده لنفاوی پس از بافت (که به غده لنفاوی پیش آهنگ یا Sentinel مشهور است) درگیر است و باید برداشته شود و نیازی به برداشتن سایر غدد لنفاوی نیست. یادآوری میشود پیش از این روش، جراح تمامی غدد لنفاوی ناحیه زیر بغل را خارج می کرد که می توانست عوارض جانبی بسیار شدیدی برای بیمار داشته باشد. نحوه شناخت غده لنفاوی پیش آهنگ از سایر غده ها به کمک گاماپروب می باشد. از آنجا که تجمع رادیودارو در آن بیشتر است، با نزدیک کردن سر پروب (که یک آشکارساز پرتوهای گاماست)، صدای بوق شدیدتر و شمارش بالاتری روی نمایشگر به جراح اعلام می شود و جراح با توجه به آموزش ها و تجربه خود، اقدام به برداشتن غده پیش آهنگ می کند. پس از آن جهت اطمینان، سایر غدد نیز با پروب مورد بررسی قرار میگیرند و هر غده ای که اکتیویته آن بالاتر از 10% اکتیویته محل تزریق باشد (این اصول جزو تخصص جراح است) نیز خارج می شود.
دستگاه از نظر محافظت در برابر شوک الکتریکی، کلاس III و طبق استاندارد الکتریکی IEC-60601-1 تهیه گردیده است. طبقه‌بندی آن از نظر ایمنی الکتریکی به طور کامل در جدول زیر آمده است.
تعمیر یا جایگزینی کلیه بخش های مکانیکی تنها در انحصار شرکت سازنده می باشد. جابجایی کلیه بخش های قابل انتقال سیستم نیز باید با احتیاط کامل و طبق راهنمای استفاده صورت گیرد؛ و نیز هرگونه برخورد که منجر تخریب تجهیزات شود و یا استماع هرگونه صدای غیر معمول باید در اسرع وقت به شرکت سازنده گزارش گردد.
لازم به ذکر است با توجه به این نکته که سیستم هیچ گونه تابش هسته‌ای خطرناک تولید نمی‌کند، بنابراین نیازی به تمهیدات حفاظتی خاص در مورد آن نخواهد بود. بدیهی است رعایت استانداردهای کشوری جهت حمل و تزریق مواد رادیواکتیو و نیز حفاظت در برابر تابش شامل آئین نامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای یونساز مصوب 1352 (پیوست 1)، قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب فروردین ماه 1368 (پیوست 2)، و آئین نامه اجرائی قانون حفاظت در برابر اشعه (مصوب 2/2/1369 هیئت وزیران) (پیوست 3)، برای تمامی افراد و مراکزی که با مواد رادیواکتیو کار می‌کنند، ضروریست.
دستگاه شامل سه بخش سر حساس به رادیواکتیو، نمایشگر، کلیدهای کنترلی است که در ادامه به تفکیک توضیح داده خواهند شد.
به سر حساس دستگاه اصطلاحا پروب می‌گویند. جنس پروب از تنگستن با روکش استیل ضد زنگ است می‌باشد. بخش ابتدایی (سر) شامل کولیماتور، کریستال، فوتودیود است. خمیدگی موجود در پروب برای سادگی بیشتر برای پیدا کردن غده از طریق چرخاندن آن می‌باشد.
نمایشگر بکار رفته پشت دستگاه از نوع LCD دات ماتریکس هست که در زمان مورد نیاز عدد و یا کلمه مورد نیاز کابر را نمایش می‌دهد. محل قرار گیری این نمایشگر به گونه‌ای است که براحتی برای پزشک قابل مشاهده باشد.
برای انجام برخی تنظیمات اولیه لازم است با فشردن این دکمه وارد منو تنظیمات شوید.
با فشردن دکمه های بالا و پایین (▲▼) مقادیر را تغییر دهید و با فشردن مجدد دکمه Menu مقادیر تغییر داده شده را ثبت نمایید.
داخل منو امکان تغییر حجم صدا (Volume)، روشن خاموش کردن ویبره (Vibration)، انتخاب حد آستانه (Thershold) همچنین رادیوایزوتوپ (Nuclide) وجود دارد.
توجه: دستگاه بعد از 10 ثانیه بصورت خودکار از منوی تنظیمات خارج می‌گردد.
توجه: در ورژن فعلی هنوز امکان استفاده از بلوتوث فراهم نشده است.
در صورتی که کاربر بخواهد بجای تنظیم دستی حد آستانه در منو تنظیمات از مود خودکار دستگاه برای محاسبه آن استفاده نماید. (با قرار دادن پروب در محل تزریق به مدت 10 ثانیه)
از این کلید برای حذف تابش زمینه محیطی من جمله اکتیویته توزیع شده در سایر نواحی بدن غیر از ناحیه مورد بررسی استفاده می‌گردد. (با قرار دادن پروب بر روی جناغ سینه به مدت 10 ثانیه)
از این کلید برای محاسبه متوسط اکتیویته نقطه مورد نظر استفاده می‌گردد. (با قرار دادن پروب بر روی محل دلخواه به مدت 10 ثانیه)
از این کلید برای روشن و خاموش کردن دستگاه استفاده میشود.
عمر مفید دستگاه و کلیه قطعات و لوازم جانبی 10 سال می‌باشد؛ بعد از اتمام عمر مفید سیستم، شرکت سازنده دستگاه را از کاربر تحویل خواهد گرفت و کاربر تنها باید هزینه حمل آن تا شرکت را پرداخت کند.
واحد خدمات پس از فروش شرکت پرتونگار پرشیا از سال 1389 و همزمان با آغاز فعالیت شرکت راه اندازی گردیده است و با افزایش تنوع و تعداد محصولات تولیدی شرکت، این بخش نیز گسترش یافته و روش های پاسخ گویی به مشتریان و نیز نظر سنجی از مشتریان ارتقا یافته است. در حال حاضر تعداد 6 نفر پرسنل متشکل از دو مهندس ارشد فنی، دو مهندس فنی و دو تکنسین فنی در این بخش مشغول به کار بوده و خدمات خود را خصوصا در زمینه تعمیر، نگهداری و سرویس سیستم های تصویربرداری پزشکی هسته ای ارائه می دهند. همچنین امید است، در سال جاری با انتصاب خانم دکتر تیموریان با سابقه بیش از ده سال در زمینه سرویس و نگهداری سیستم های پزشکی هسته ای، به عنوان مدیریت بخش سرویس و نگهداری، خدمات این بخش با سرعت و کیفیت بالاتری ارائه گردد.
ارائه این خدمات در تهران کمتر از 24 ساعت و در شهرهای دیگر کمتر از 72 ساعت می باشد. با توجه به اینکه کلیه محصولات شرکت تولید داخل می باشد، لوازم یدکی کلیه قطعات مربوطه در شرکت موجود بوده و زمان خواب سیستم ها به حداقل خود رسیده است.
